Gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej w warunkach domowych

Rola opiekuna osoby chorej to praca na pełen etat – opiekun pomaga choremu w codziennych czynnościach, służy radą i wsparciem psychicznym. Nie wszystko jednak może i jest w stanie zrobić samodzielnie – często konieczne jest profesjonalne wsparcie. Mimo łatwego dostępu do informacji, trudno jest dotrzeć do tych kluczowych dla opiekuna, co powoduje, że nie wszyscy wiedzą o rozwiązaniach systemowych, z których mogą skorzystać. W cyklu artykułów opisujemy część z nich. Szerzej o konkretnych prawach można przeczytać w Karcie Praw Opiekuna.

Z tego materiału dowiesz się, jakie świadczenia w domu pacjenta są finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, co obejmują i jak uzyskać do nich dostęp.

Wsparcie w zakresie żywienia, w tym żywienia dojelitowego

Odpowiednie żywienie pacjenta jest integralnym elementem leczenia. Zapewniając odpowiednią podaż składników odżywczych, możemy zwiększyć tolerancję stosowanych metod leczenia, przyspieszyć gojenie ran czy zmniejszyć ryzyko powstania odleżyn.

Kiedy niemożliwe, utrudnione lub niewystarczające jest żywienie doustne pacjenta tradycyjną dietą, podczas pobytu w szpitalu powinno zostać wdrożone leczenie żywieniowe – np. żywienie dojelitowe. Jest to procedura medyczna, polegająca na podawaniu specjalnej diety bezpośrednio do jelita bądź żołądka za pomocą sztucznego dostępu. Kontynuacja żywienia dojelitowego w domu jest świadczeniem gwarantowanym, czyli takim, które finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia i pacjent korzysta z niego bezpłatnie. Świadczenie to obejmuje m.in. dostawę niezbędnego sprzętu do podaży, diety, przygotowanie pacjenta i jego opiekunów do prowadzeni żywienia dojelitowego w warunkach domowych, wizyty kontrolne lekarza i pielęgniarki oraz badania diagnostyczne.

W Polsce finansowane przez NFZ jest również żywienie pozajelitowe (dożylne) w warunkach domowych.

Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej

Wsparciem w ramach opieki długoterminowej mogą być objęci ci pacjenci, którzy w skali Barthel otrzymali 40 punktów lub mniej (wykonaniem oceny stanu pacjenta w skali Barthel zajmuje się personel medyczny). Mogą oni w warunkach domowych skorzystać z pomocy pielęgniarki długoterminowej.

Do gwarantowanych świadczeń należą:

1. Świadczenia udzielane przez pielęgniarkę, pomoc w przygotowaniu pacjenta i rodziny do sprawowania opieki i pielęgnacji w warunkach domowych oraz edukacja zdrowotna chorego i osób z jego otoczenia;
2. Świadczenia pielęgnacyjne;
3. Pomoc w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych związanych ze sprawowaniem samodzielnej opieki w domu oraz pozyskiwanie potrzebnego sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego.

Opieka pielęgniarki długoterminowej przysługuje tym pacjentom, których stan jest tak poważny, że w skali Barthel uzyskują mniej niż 40 pkt., nie są objęci opieką przez hospicjum lub inny zakład opiekuńczy udzielający świadczeń gwarantowanych w warunkach domowych lub zespół długoterminowej opieki domowej dla dorosłych, dzieci i młodzieży wentylowanych mechanicznie. Pacjent nie może również pozostawać w ostrej fazie choroby psychicznej.

Jak wygląda wizyta pielęgniarki długoterminowej w domu pacjenta? Wykonuje ona czynności wynikające z zaleceń lekarskich i ustalonego planu pielęgnacji, a wszystko to zgodnie ze swoimi kompetencjami i posiadaną wiedzą medyczną. Kiedy wykona wszystkie niezbędne czynności, odnotowuje je w karcie czynności, zaznaczając datę ich wykonania. Karta powinna być potwierdzona podpisem pacjenta, członka jego rodziny lub opiekuna. Pielęgniarka powinna także mieć przy sobie neseser pielęgniarski, w którym znajdują się potrzebne wyroby medyczne. Dodatkowe środki higieniczne, opatrunkowe, leki i inne wyroby medyczne zlecone przez lekarza powinien zapewnić sobie pacjent lub jego bliscy.

Wizyty takie powinny być realizowane nie rzadziej niż 4 razy w tygodniu w dni robocze między godziną 8:00 a 20:00, a jeśli sytuacja tego wymaga – także w soboty i niedziele.  Po godzinie 20.00 do godz. 8.00 rano dnia następnego, świadczenia pielęgniarskie wynikające z zachowania ciągłości procesu leczenia i pielęgnacji zapewnia nocna i świąteczna pomoc lekarska (NPL).

Wykaz placówek realizujących świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej znajdziecie pod linkiem: https://zip.nfz.gov.pl/GSL/GSL/Uniwersalne

Gwarantowana domowa opieka paliatywna i hospicyjna

Świadczenia gwarantowane w rodzaju opieka paliatywna i hospicyjna realizowane w warunkach domowych obejmują następujące świadczenia:

1. Świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez lekarzy, pielęgniarki;
2. Leczenie bólu z zastosowaniem aktualnej wiedzy medycznej i leków dostępnych w Polsce oraz leczenie innych objawów somatycznych;
3. Wsparcie psychologiczne dla pacjenta i jego rodziny;
4. Rehabilitację, zapobieganie powikłaniom oraz przeprowadzenie badań zleconych przez lekarza;
5. Bezpłatne wypożyczanie sprzętu medycznego i pomocniczego.

Pacjent ma także prawo do całodobowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej przez 7 dni w tygodniu, porad lekarskich w zależności od potrzeb, ale min. 2 razy w miesiącu, wizyt pielęgniarek i innego personelu medycznego.

Więcej informacji w zakresie gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach domowych znajdziecie w Karcie Praw Opiekuna.