O wyzwaniach zdrowotnych

Stan naszego zdrowia w znaczącym stopniu zależy od stylu życia – czyli m.in. sposobu żywienia, aktywności fizycznej, a także systematycznego wykonywania badań profilaktycznych. Dlaczego profilaktyka zdrowotna i regularne badania są tak istotne? Wiele chorób – w tym chorób związanych z układem sercowo-naczyniowym – nie daje na początku żadnych objawów. Tymczasem badania wskazują, że aż 67% Polaków powyżej 20 r.ż. ma podwyższony poziom cholesterolu! Poziom cholesterolu ponad normę zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, a te, tylko w 2021 roku, odpowiadały za blisko 35% wszystkich zgonów w Polsce!

Profilaktyka przede wszystkim!

Czym jest profilaktyka zdrowotna? Możemy ją podzielić na:

1. Profilaktykę wczesną, czyli przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia. Do tych czynników zaliczamy zasady zdrowego żywienia, zwiększoną aktywność fizyczną, a także dbanie o odpowiednią ilość snu i unikanie nadmiernego stresu,
2. Profilaktyka pierwotna, czyli ta, która zapobiega konkretnym chorobom. Należą do niej między innymi kontrola czynników ryzyka u osób, które są obciążone genetycznie, mają nieprawidłową masę ciała czy podeszły wiek,
3. Profilaktyka wtórna – a więc wczesne wykrycie choroby i jej skuteczne leczenie, które hamuje lub spowalnia rozwój choroby i konsekwencji, jakie się z nią wiążą.

Pomimo wszechobecnych działań edukacyjnych w kraju, jakimi są propagowanie zdrowego żywienia, częstszej aktywności fizycznej czy profilaktyki zdrowotnej, okazuje się, że blisko 60% Polaków, nie zna swojego poziomu cholesterolu!

Coraz więcej chorób związanych z wysokim poziomem cholesterolu – co można zrobić już dzisiaj?

Choroby układu sercowo-naczyniowego są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce i na  świecie. Jednym z najskuteczniejszych działań jest profilaktyka zdrowotna, która powinna trwać całe życie.

Zatem, aby zmniejszyć ryzyko chorób serca warto już dziś włączyć odpowiednie działania – w tym zbadać swój poziom cholesterolu!

Monitorowanie poziomu cholesterolu

Podwyższony poziom cholesterolu we krwi nazywamy hipercholesterolemią. W podstawowych badaniach profilaktycznych często badane są: cholesterol całkowity, triglicerydy, frakcja HDL, frakcja LDL – i to właśnie ta ostatnia w największym stopniu odpowiada za zwiększenie ryzyka chorób układu krążenia.

Cholesterol to tłuszcz, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale jego nadmiar może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Regularne badania krwi umożliwiają wczesne wykrycie hipercholesterolemii – w takich wypadkach warto zadbać o regularne konsultacje z lekarzem, a także dietetykiem, który indywidualnie dopasuje sposób żywienia do sytuacji zdrowotnej.

Hipercholesterolemia a dieta

W przypadku hipercholesterolemii podstawą terapii jest zmiana stylu życia, a dokładniej zmiana nawyków żywieniowych. W zależności od tego jak wysoki jest poziom cholesterolu a także jakie są inne czynniki towarzyszące stanu zdrowia możliwe jest, że lekarz zadecyduje o włączeniu farmakoterapii. Jakie są podstawowe zalecenia żywieniowe, które mogą wpłynąć na obniżenie poziomu cholesterolu?

1. Unikanie tłuszczów nasyconych – głównie obecnych w produktach takich jak czerwone mięso, produkty przetworzone jak tłuste wędliny, kiełbasy, pasztety, a także inne wyroby garmażeryjne.
2. Wykluczenie produktów bogatych w tłuszcze trans – żywność wysokoprzetworzona jest źródłem tłuszczów trans, które negatywnie wpływają na zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Należą do nich między innymi dania gotowe typu fast-food, a także chipsy, słone paluszki, chrupki czy wyroby cukiernicze o niskiej jakości.
3. Włączenie tłuszczów roślinnych – postaw na oleje roślinne, takie jak olej rzepakowy czy oliwa z oliwek czy olej lniany. Te, które mają postać płynną mają większe korzyści zdrowotne, niż te, które mają postać stałą jak np. olej kokosowy czy olej palmowy.
4. Jedz więcej warzyw i owoców – postaraj się, by towarzyszyły Ci we wszystkich posiłkach! Oprócz tego, że dostarczają one cennych witamin i składników mineralnych, to są niskokaloryczne i bogate w błonnik pokarmowy, który w odpowiedniej ilości wpływa korzystnie na poziom cholesterolu
5. Włącz produkty bogate w sterole roślinne – to składniki, które obniżają poziom cholesterolu we krwi poprzez zmniejszenie jego wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Sterole roślinne można znaleźć w niektórych produktach jak oleje roślinne, orzechy, nasiona, a także jogurty wzbogacane w ten składnik, jak i suplementy diety. Działanie steroli roślinnych jest starannie przebadane – okazuje się, że ich regularne spożycie w ilości od 1,5 g – 3 g dziennie może obniżyć poziom cholesterolu we krwi.
   

Zmagania z podwyższonym poziomem cholesterolu wśród populacji wymagają edukacji na temat hipercholesterolemii, promowania zdrowych nawyków żywieniowych, a także edukacji na temat składników, które mogą odegrać istotną rolę w zmniejszeniu ryzyka rozwoju chorób krążenia, jak np. sterole roślinne. Oprócz zmiany stylu życia warto pamiętać o regularnych badaniach poziomu cholesterolu, które umożliwią kontrolę lipidogramu i wczesne wykrycie ewentualnyc