Trudno gojące rany – czym są, jak możemy im zapobiegać i co wspiera ich leczenie?

Z problemem trudno gojących ran boryka się około 20 milionów ludzi na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce, z powodu ran przewlekłych, cierpi aż pół miliona pacjentów[1]. Grupa osób, która może doświadczyć tego schorzenia jest szeroka – są to pacjenci leżący, po operacjach chirurgicznych, a także ci zmagający się z chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą czy otyłością. Skala tego problemu jest szeroka, dlatego warto zadać sobie pytanie, czym są trudno gojące rany, kiedy powstają i jak możemy ich uniknąć, a jeśli już istnieją – jak wspomóc ich leczenie?

Trudno gojące rany – czym są?

Gojenie ran to złożony i dynamiczny proces. Polega na naprawie uszkodzonych tkanek, np. skóry. Pierwszy etapem gojenia ran jest faza zapalna, w której należy jak najszybciej zatamować krwawienie, oczyścić
i zabezpieczyć ranę. Następnie w miejscu urazu powstaje tkanka ziarninowa, która zastępowana jest blizną i nową tkanką (proces ten może trwać nawet kilka lat).

Zdarza się jednak, że na ciele pacjenta pojawiają się rany, które przez długi czas nie goją się dostatecznie dobrze, pomimo stosowania odpowiedniego leczenia – mamy wówczas do czynienia z trudno gojącymi ranami. Czas ten szacowany jest na 4-8 tygodni. Najczęściej spotykanymi, trudno gojącymi ranami są odleżyny, zmiany w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej czy owrzodzenie żylne goleni.

Prewencja i leczenie

Warto poszukać w swojej okolicy specjalistycznej poradni leczenia ran, aby uzyskać jak najszerszą pomoc: wskazówki dotyczące zarówno pielęgnacji, doboru opatrunków jak i żywienia osób zagrożonych trudno gojącymi ranami, jak i z już istniejącymi zmianami.

Nieleczona lub leczona niewłaściwie rana może zmniejszać komfort życia chorego, narażać go na powikłania zdrowotne, a także znacząco wydłużać czas hospitalizacji. Zaleca się, aby leczenie trudno gojących ran było kompleksowe, tj. obejmowało zarówno działania prewencyjne, zmniejszające ryzyko wystąpienia takich ran, jak i działania terapeutyczne, bezpośrednio w miejscu urazu. Warto zatem podjąć działania, które wesprą proces gojenia ran, pozytywnie wpływając tym samym na pacjenta. Należą do nich:

• Eliminacja czynników, które zwiększają ryzyko powstania trudno gojących ran, np. otyłość, niewyrównana cukrzyca;
• Odpowiednie i regularne oczyszczanie rany oraz zapewnienie optymalnej jej wilgotności. Dla prawidłowego gojenia ran kluczowe są pierwsze doby pielęgnacji.
• Stosowanie odpowiednich opatrunków – powinien chronić ranę przed czynnikami zewnętrznymi, ale także stymulować procesy gojenia poprzez m.in. utrzymanie optymalnej wilgotności, pH czy aktywne oczyszczanie rany. Powinien on być również łatwy w zakładaniu i zdejmowaniu, a więc taki, który nie narusza integralności skóry. W doborze pomogą pielęgniarki i lekarze zajmujący się leczeniem trudno gojących ran.
• Regularne kontrolowanie stanu skóry i szybkie reagowanie w przypadku wystąpienia zmian, a także stosowanie się do zaleceń lekarza.
• Zadbanie o odpowiedni sposób żywienia.

Czy żywienie ma wpływ na gojenie ran?

Prawidłowy stan odżywienia pacjenta ma ogromne znaczenie zarówno w prewencji, jak i leczeniu ran. Niedożywienie jest jednym z głównych czynników wpływających negatywnie na proces gojenia ran! O tym, jakie grupy składników są szczególnie ważne i jaka jest rola żywienia medycznego, przeczytacie tutaj.