Dieta po operacji – najważniejsze zasady

Możliwie szybki powrót do zdrowia i samodzielnego funkcjonowania jest tym, na czym najbardziej zależy pacjentom po zabiegu chirurgicznym. Niezależnie od rodzaju operacji, czynnikiem często wpływającym na jej przebieg oraz samopoczucie zoperowanego pacjenta, jest odpowiednie żywienie. Dlaczego jest ono istotne i jak powinna wyglądać dieta osoby po interwencji chirurgicznej?

Żywienie w okresie okołooperacyjnym

Odpowiednie żywienie odgrywa ogromną rolę już na etapie przygotowania do operacji.  Dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych i zadbanie o właściwy stan odżywienia organizmu może zmniejszać ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych oraz pomóc pacjentowi w powrocie do pełnej sprawności.

Podobnie jest z żywieniem po przebytym zabiegu – ważne jest pokrycia zapotrzebowania organizmu na składniki odżywcze co daje szansę na przyspieszenie rekonwalescencji, skrócenie czasu hospitalizacji czy pozytywny wpływ na samopoczucie pacjenta. Podobnie jak w przypadku przygotowania do operacji, również po zabiegu unika się długotrwałego głodzenia. Zalecenia mówią, żeby wznowić przyjmowanie pokarmów najszybciej jak to możliwe. W większości przypadków (o ile nie ma przeciwwskazań) pacjent może przyjąć pierwszy posiłek już w ciągu pierwszych 24 godzin po operacji. Przeważnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby chory mógł spożywać tradycyjne posiłki szpitalne, czasem zastosowanie ma dieta lekkostrawna. Interwencja chirurgiczna może być dużym wyzwaniem dla organizmu, dlatego w tym newralgicznym czasie dieta powinna być pełnowartościowa i zbilansowana.

Trudności w żywieniu pacjentów pooperacyjnych

Bardzo często zdarza się, że żywienie pacjentów po operacji jest utrudnione (np. ze względu na brak apetytu), przez co – w połączeniu ze zwiększonym zapotrzebowaniem organizmu na energię i poszczególne składniki odżywcze – wzrasta ryzyko wystąpienia niedożywienia. Lekarz prowadzący powinien ocenić stan odżywienia pacjenta i w razie ryzyka bądź zaistnienia niedożywienia, wdrożyć odpowiednie działania.

Zasady żywienia pacjentów po przebytym zabiegu chirurgicznym

Jak najszybsze przywrócenie diety doustnej jest jednym z kluczowych elementów opieki pooperacyjnej. Wczesne żywienie stymuluje motorykę oraz wspiera układ pokarmowy. Jednocześnie czas, kiedy to nastąpi, powinien być ustalany w konsultacji z lekarzem, w zależności od stanu zdrowia czy rodzaju wykonanego zabiegu. O ile nie ma przeciwwskazań, już w pierwszej dobie po operacji pacjent może się napić, a jeśli nie wystąpią niepokojące objawy – niedługo potem otrzymuje również pierwszy posiłek.

Częstym zaleceniem pooperacyjnym jest dieta lekkostrawna. Różni się ona od zwykłej, zdrowej diety tym, iż opiera się na produktach łatwostrawnych, nieobciążających przewodu pokarmowego. Jednocześnie musi zaspokajać zwiększone zapotrzebowanie energetyczne i dostarczać takich substancji odżywczych, jak białko czy witaminy. Charakteryzuje się ona niską zawartością błonnika, brakiem produktów wzdymających i typową, łatwą do spożycia strukturą dań. Unikać należy ciężkostrawnych produktów z pełnego ziarna i wysoko przetworzonych, surowych owoców i warzyw, tłustego i przetworzonego mięsa, np. wędlin.

Ustalając dietę pacjenta, szczególną uwagę  należy zwrócić na białko. Jego odpowiednia podaż może pomóc w uniknięciu utrudnionego i przedłużonego procesu gojenia rany pooperacyjnej i rozejścia zespoleń po zabiegu. Zapobiega również wykorzystywaniu zapasów białka z  mięśni. Dobrym jego źródłem będzie nabiał, mięso, jaja czy rośliny strączkowe.

Źródłem niezbędnych witamin i minerałów będą owoce i warzywa. Najlepiej podawać je w formie musów i przecierów, gdyż są wówczas łatwe do spożycia. Dostarczą one również błonnika, który zapobiega zaparciom i biegunkom.

Dlaczego warto skorzystać z preparatów żywienia medycznego?

Sposobem na trudności pacjenta w przyjmowaniu odpowiedniej ilości składników odżywczych drogą tradycyjnej diety, są specjalistyczne preparaty żywienia medycznego. Mają one płynną formę, występują w różnych wariantach smakowych i w małej objętości zawierają duże ilości np. białka. Jeśli lekarz zaleci ich stosowanie, mogą być nieocenionym wsparciem dla pacjenta po przebytej operacji. Co ważne, można je wkomponować w codzienny jadłospis, dodając do np. zupy czy koktajlu.