Żywienie w okresie rekonwalescencji i syndrom poszpitalny
Czy wiesz, że nawet co drugi pacjent odczuwa długotrwałe osłabienie po pobycie w szpitalu? To częsty problem, wynikający m.in.. z wpływu samej choroby, braku ruchu oraz niedostatecznej podaży składników odżywczych. Dlatego odpowiednie żywienie odgrywa kluczową rolę w regeneracji i odzyskiwaniu sił.
Pobyt w szpitalu – z czym się wiąże dla pacjenta?
Pobyt w szpitalu to duże wyzwanie dla pacjenta, a także dla opiekunów. Szacuje się, że każdy z nas będzie kilka razy w szpitalu jako pacjent. Średnio w życiu mamy około 9 zabiegów chirurgicznych, a liczba hospitalizacji wzrasta z wiekiem.
Niezależnie od tego czy pobyt w szpitalu był zaplanowany czy nagły, to sam fakt, że znajdujemy się w całkowicie odmiennym otoczeniu, wymaga od pacjenta dostosowanie się do nowych warunków. Oczywiste jest, że pobyt w szpitalu jest zazwyczaj konieczny by leczyć, diagnozować czy wspomagać zdrowie pacjenta, ale dla samego chorego jest często zmianą rytmu dobowego, zachwianiem emocjonalnym czy fizycznym. Te elementy mogą prowadzić do tzw. syndromu poszpitalnego.
Czym jest syndrom poszpitalny?
Syndrom poszpitalny możemy opisać jako nabytą słabość po hospitalizacji, która może trwać do 7 tygodni po wypisie, a w przypadku ciężko chorych pacjentów trwa nawet miesiącami. Skąd takie zjawisko? Okazuje się, że hospitalizacja wpływa na fizyczną i emocjonalną równowagę organizmu.
Co trzeci pacjent jest niedożywiony podczas przyjęcia na oddział, a ten stan pogłębia się u dalszych 20-30% podczas hospitalizacji.
Wyżej wymienione zjawiska mogą przyczyniać się do pogorszenia funkcjonowania niektórych układów tj. układ pokarmowy, układ sercowo-naczyniowy, oddechowy czy odpornościowy. Zaburzenia w funkcjonowaniu tych układów zwiększa ryzyko na ponowną hospitalizację.
Wsparcie pacjenta w okresie rekonwalescencji oraz po wypisie ze szpitala
W trakcie regeneracji po hospitalizacji, a także w okresie rekonwalescencji po chorobie ważne jest, by zadziałać kompleksowo. Oprócz dostosowania się do wszelkich zaleceń lekarskich ważne jest by zadbać o odpowiedni poziom aktywności fizycznej. Ruch w tym okresie jest niezbędny! Unieruchomienie wiąże się z utratą masy mięśniowej, a jej odbudowa zajmuje dużo czasu. Odpowiedni poziom tkanki mięśniowej warunkuje siłę mięśniową, lepszą sprawność i samopoczucie.
Kluczowe dla regeneracji organizmu jest też odpowiednie żywienie. Pobyt w szpitalu często wiąże się z tym, że pacjenci zjadają mniej z uwagi na otoczenie, ograniczenia dietetyczne czy przygotowania do badań i zabiegów. Szacuje się, że większość pacjentów nie zjada nawet połowy posiłku w szpitalu, dlatego ważne jest, by po hospitalizacji zadbać szczególnie o dostarczenie odpowiedniej ilości energii, białka, witamin i składników mineralnych, które będą wspierać regenerację organizmu! Niedobór, zwłaszcza białka, może mieć wpływ na pogorszenie procesów regeneracyjnych czy osłabić odporność. Aby mieć pewność, że dieta po okresie hospitalizacji czy w okresie rekonwalescencji będzie pokrywać zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze, warto skonsultować się ze specjalistą tj. lekarzem prowadzącym czy dietetykiem.
Kiedy standardowe posiłki sprawiają trudność
Zwiększone zapotrzebowanie na energię czy białko, towarzyszące osłabienie czy brak apetytu to tylko kilka czynników, które mogą pogorszyć stan odżywienia pacjenta i wpłynąć negatywnie na regenerację, leczenie i zwiększać ryzyko ponownej hospitalizacji. Zdarza się tak, że pomimo chęci opiekunów, a także rekonwalescenta, standardowe żywienie nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania organizmu na energię, białko czy inne składniki odżywcze. W takiej sytuacji warto skonsultować z lekarzem opcję włączenia żywienia medycznego – doustnych preparatów odżywczych. Z badań wynika, że interwencja żywieniowa z wykorzystaniem doustnych preparatów odżywczych przez pacjentów z niedożywieniem lub ryzykiem jego wystąpienia znacznie poprawia podaż energii oraz istotnych składników odżywczych, tj. białko, i w efekcie prowadzi do lepszego stanu odżywienia. Co więcej, wykazano, że w okresie od 1 do 3 miesięcy po wypisie (zwłaszcza w połączeniu z aktywnością fizyczną) dochodzi do poprawy siły mięśniowej, dzięki czemu rekonwalescent ma więcej siły na rehabilitację, aktywność i poprawia swoją samodzielność – także w kwestii przygotowywania posiłków!
