Kwasy tłuszczowe omega 3 – ważny składnik diety pacjenta onkologicznego.

Autor: Karolina Łukaszewicz-Marszał, dietetyczka kliniczna.

Prozdrowotne właściwości kwasów tłuszczowych omega 3 znane są od dawna –– ich odpowiednie spożycie korzystnie wpływa na prawidłową pracę serca, mózgu i narządu wzroku, zmniejszają ryzyko rozwoju depresji i chorób neurodegeneracyjnych (choroby związane z układem nerwowym). Okazuje się, że są  również niezwykle istotnym składnikiem w diecie pacjentów onkologicznych.

Dlaczego odpowiednia dieta w chorobie nowotworowej jest tak ważna, jaka grupa pacjentów onkologicznych jest szczególnie narażona na niedożywienie i jak duże znaczenie w diecie pacjenta onkologicznego odgrywają kwasy omega 3?

Żywienie – ważne wsparcie leczenia

Prawidłowa dieta, dopasowana zarówno do stanu zdrowia, jak i występujących dolegliwości, jest niezwykle istotna już od momentu diagnozy choroby nowotworowej. Niestety, 30-85% pacjentów onkologicznych jest niedożywionych. Stan ten może wpływać na przebieg leczenia – stwarza wyższe ryzyko infekcji, powikłań pooperacyjnych, wydłużenie pobytu pacjenta w szpitalu.

Którzy pacjenci są szczególnie narażeni na niedożywienie?

Na niedożywienie szczególnie narażeni są pacjenci chorujący na nowotwory głowy i szyi, płuca, jelita grubego, żołądka oraz trzustki. U tych chorych ryzyko niedożywienia może wynosić nawet 70%. W praktyce oznacza to, że jeśli pacjent nie jest niedożywiony na etapie diagnozy choroby, to z pewnością będzie w kolejnych miesiącach terapii i/lub rozwoju nowotworu, jeśli nie będzie odpowiednio się odżywiał.

Dlatego w diecie pacjenta onkologicznego należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych, m.in. białka, wit. D i kwasów tłuszczowych omega 3.

Jaką rolę pełnią kwasy tłuszczowe omega 3?

Mają one właściwości przeciwzapalne, dlatego są uważane w onkologii za składnik, którego dostarczenie do organizmu wraz z dietą jest szczególnie ważne dla pacjentów onkologicznych. Choroba nowotworowa, jak i samo leczenie, przyczyniają się do rozwoju stanu zapalnego w organizmie pacjenta, co wpływa m.in. na obniżenie apetytu, nudności, utratę masy ciała, w  tym masy mięśniowej i osłabienie. To może prowadzić do rozwoju niedożywienia, które może mieć wpływ na przebieg terapii onkologicznej. Kwasy tłuszczowe omega-3 mogą wpływać na zmniejszenie stanu zapalnego, a tym samym przyczynić się do poprawy apetytu, zmniejszenia utraty masy ciała i masy mięśniowej i poprawy stanu odżywienia pacjenta onkologicznego. Warto pamiętać, że należą one do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, których organizm sam nie wytwarza, stąd należy je dostarczać wraz z dietą.

W jakich produktach je znajdziemy?

Dobrym źródłem kwasów tłuszczowych omega 3 są ryby – powinny być spożywane min. 2 razy w tygodniu, z czego min. 1 raz w tygodniu powinna być to tłusta ryba morska. Bogate w ten składnik są również owoce morza, oleje i orzechy.

Spożywanie np. 2 porcji tłustych ryb morskich w tygodniu i 1 łyżki oleju rzepakowego każdego dnia pokrywa zapotrzebowanie zdrowej osoby dorosłej na kwasy tłuszczowe omega 3. Zapotrzebowanie pacjenta onkologicznego może być jednak znacznie

większe.

Często zdarza się, że u pacjentów onkologicznych występują różne dolegliwości związane zarówno z obecnością nowotworu, jak i prowadzonym leczeniem, m.in. brak apetytu i niechęć do jedzenia, nudności, biegunki, zaparcia, problemy z gryzieniem czy połykaniem. Mogą one przyczyniać się do zmniejszonego spożycia różnych produktów spożywczych, w tym również tych będących źródłem kwasów tłuszczowych omega 3 i w konsekwencji rozwoju niedożywienia. W takiej sytuacji warto zapytać lekarza o włączenie do diety pacjenta żywności medycznej zawierającej dużą ilość energii, białka, mającej w składzie także kwasy tłuszczowe omega 3, która uzupełni codzienny jadłospis w ważne dla pacjenta składniki odżywcze.